Dünyadaki şeklen tanımlanmış en eski taş alet “Olduvan”dır. Olduvan taş alet endüstrisi Tanzania’da Olduvai Gorge’de ortaya çıkarılan örneklerle tanımlanmıştır ve adını buradan alır. Bilinen en eski olduvan aletler Ethiopia’daki Omo Basins ve Gona’da bulunmuş olup yaklaşık 2.52-2.60 milyon yıl önceye tarihlenmiştir. Ancak bunlar ilk alet kullanımına ilişkin bir kanıt olarak pek fazla kabul edilmezler. Çünkü bu aletlerin birlikte bulunduğu kalıntılar hominid değildir ve homo cinsinin en eski kalıntılarından çok daha eskidir.
Ethiophia’da bulunan ve 2.52-2.60 milyon yıl önceye tarihlenen taş alet
Afrika’da Alt Paleolitik Çağ’da başlayan yapım geleneği ham çekirdeğin vurulup kesilerek/koparılarak basit yongalar yapılması şeklindedir. Homo habilis fosilleri olduvan aletlerle yaklaşık aynı zamanda ya da çok az sonra görüldüğünden Paleoantropologlar bu aletleri yapanların Homo habilis olduğunu düşünür. Ancak Afrika’daki Olduvan şehirlerinde aynı dönemde başka hominid türleri de yaşamaktaydı, bu yüzden aletleri yapanların hangi tür olduğu konusu karmaşıktır.
Olduvan balta çekirdekleri
Olduvai Gorge, Tanzania Afrika
UNIVERSITY OF CALIFORNIA–BERKELEY AND CRAFT RESEARCH CENTER COLLECTIONS
Afrika’da bulunan taş aletler arasında en yaygın form, taş alet endüstrisinin en basit formu olan balta çekirdekleridir. Bunların bazıları olasılıkla vurarak yiyeceği işlemek için kullanılıyordu. Kesmek ya da kazımak için kullanılan diğer baltalar olasılıkla taşlardan çıkarılan çekirdeklerdir. Bazı olduvan baltalar ise her iki amaç için de kullanılıyor olmalıdır.
Olduvan yonga alet
Olduvai Gorge, Tanzania Afrika
UNIVERSITY OF CALIFORNIA–BERKELEY, DEPT. OF ANTHROPOLOGY COLLECTION
Yonga alet 1.5/2 milyon yıl önce Homo habilis tarafından yapılan taş aletlerin en önemlilerinden biri olarak tanımlanır. Ham çekirdeğin “bilinçli olarak” işlenmesiyle üretilen ilk taş aletler sayılır. Yongalar başlıca kesicilerdir ve olasılıkla avlanan hayvanın parçalanmasında ve bitkilerin kesilmesinde kullanılıyordu. Bazı hayvan kemik fosillerinden ilik çıkarmak için de kullanıldığı anlaşılmaktadır.
Resimdeki yonga alet örneğinin malzemesi “chert”dir (kuvarslı bir tür kaya). Olduvai Gorge’deki Alt Paleolitik olduvan endüstrisine ait taş aletlerin çoğu bazalttan yapılmıştır. Cherte göre daha kaba olan bazalt, kenar aşınma analizinde güvenilir sonuç vermez.
Kaynakça:
Hominid Tools/ Oldowan
The Oldowan Stone Tool Industry
About The Author
