İsveç Lund Üniversitesi arkeologları, fosilleşmiş çimlendirilmiş tanelerin Nordik bölgesindeki erken bira üretimi için üretildiğini saptadı. İsveç’in güneyindeki Uppåkra’da yapılan bulgular, büyük ölçekli bir bira üretimine işaret ediyor.
Arkeobotanikçi Mikael Larsson, “Yerleşimin ayrı bir bölümünde yer alan düşük sıcaklık fırınlı bir alanda fosilleşmiş malt bulduk . Bulgular MÖ: 600-400’lü yıllara işaret ediyor. Bu da onları İsveç’teki bira üretiminin ilk kanıtlarından biri haline getiriyor” diyor.
Larsson, “Biz genellikle tahıl tanelerini arkeolojik alanlarda buluyoruz, ama çok nadiren işlendikleri yerlerden. Bu yüzden düşük sıcaklıklı bir fırının çevresinde bulunan bu çimlenen taneler bira yapmak için maltlık olduklarını gösteriyor”.
Bira Nasıl Yapılır?
Bira yapımı komplike bir süreç ama birkaç ana basamağı var. İlk aşama arpayı dönüştürmek yani maltlama olarak bilinen süreç. Pek çok bira üreticisi arpasını maltlaşmış olarak alır. Bu tanelerin ıslatılıp kurutulmuş olduğu anlamına geliyor.
Arpa taneleri büyük çelik fıçılara doldurulduktan sonra su eklenip, arpaların ıslanarak çimlenmesi sağlanıyor. Bu taneleri yumuşatıyor aynı zamanda biradaki arpa tadını veriyor. Islatmadan sonra ise arpalar kurutuluyor. Ne kadar kurursa o kadar koyu ve kavrulmuş bir tat alıyor.
Bu işlemden sonra arpa malta dönüşüyor. Maltlaşmış arpa un haline gelene kadar çekiliyor. Suyla karıştırılıyor ve ısıtılıyor. Maltın içindeki enzimler nişastayı parçalayıp mayalanabilir şeker üretiyor. Ortaya çıkan sıvıya şıra deniyor. Bu aşamada karışım süzme kazanlarına konularak şırayla taneler ayrıştırılıyor.
Şıra şerbetçi otuyla birlikte kaynatılarak biraya acılık ve aromatik tat özelliği veriliyor. Soğutma işleminden sonra maya eklenerek birayı bira yapan fermantasyon, yani mayalanma süreci başlıyor. Maya kalan şekeri karbondioksite ve etil alkole dönüştürüyor. Bu işlem ile biraya alkol kazandırılmış olunuyor.
Bu işlemin ardından genç bira olarak tabir edilen karışım soğutularak dinlenmeye bırakılıyor. Dinlenme sürecinin ardından biranın berraklaşması için bazı filtrelerden geçirilerek, dolum yapılmak üzere kazanlara aktarılıyor. Dolum işlemleri ardından pastörizasyon ve etiketleme işlemleri yapılarak, bira artık satışa hazır hale getirilmiş oluyor.
Bira yapımı ile bağlantılı olarak maltın ilk izleri, Nordik bölgesindeki iki yerde daha keşfedilmişti. Biri Danimarka’da, diğeri de Öland’da Eketorp’ta.
Biranın dünyanın birçok yerinde antik toplumlarda önemli bir ürün olduğu uzun zamandır biliniyor. Bilinen en eski üretimin Mezopotamya’da olduğu belgelerle sabit. Ancak Nordik bölgesindeki üretime dair yazılı kaynak olmadığı için botanik kanıtlarla saptanabiliyor.
Kaynaklar ve ileri okumalar
Swedes Have Been Brewing Beer Since the Iron Age, New Evidence Confirms
Swedes have been brewing beer since the Iron Age, new evidence confirms
