Yatağan’daki Stratonikeia antik kentinde yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkartılan Anadolu’nun en büyük ”Gymnasion”u (spor yapılan alan) ile ”Gladyatör Mezarlığı”nın yaklaşık 1800 yıl önce yaşanan gladyatör dövüşlerine ışık tutacağı bildirildi.
Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Doç. Dr. Bilal Söğüt, yaptığı açıklamada, antik kentteki 2010 yılı kazı çalışmalarının sürdüğünü belirterek, ”Eskihisar Köyü’ndeki Stratonikeia antik kentinde 2008 yılından beri arkeolojik kazı, araştırma, koruma ve onarım çalışmalarında ciddi anlamda ilerleme kaydedildi. Stratonikeia’nın başka antik kentlerde bulunmayan ayrıcalıklara sahip. Bunlarda birisi de 105 metre genişliğinde ve yaklaşık 180 metre uzunluğunda olduğu tahmin edilen Anadolu’nun en büyük Gymnasium’u olarak bilinen yapıdır.” dedi.
-GLADYATÖR MEZARLIĞI-
Gymnasium’un kuzey kenarında, ortada yarım yuvarlak (eksedra) ve bunun her iki kenarında ikişer adet dikdörtgen olmak üzere 5 mekan bulunduğuna işaret eden Söğüt, ”Bunlar soğuk yıkanma odası (Frigidarium), yağlanma odası (Elabothesium), tarih ve felsefe gibi derslerin öğretildiği ‘Genç Erkekler Odası’ (Ephebeion), ‘Torba Odası’ (Koryceum) ve ‘Pudra Odası’ (Konisterium) olarak kullanılmış. Bu geniş bina içinde gladyatörlerin de ders aldıklarını düşünüyoruz. Bunlar Stratonikeia’da doğmuş, burada büyüyüp yetişmiş, başka büyük kentlerde dövüşe çıkmış olmalıdır.” diye konuştu.
Stratonikeia’nın yaklaşık 6 kilometre kuzeyinde yapılan çalışmalarda ise ”Gladyatör Mezarlığına” rastlandığına işaret eden Doç. Dr. Söğüt, şöyle konuştu:
”Burada bulunan gladyatör stelleri Muğla Müzesinde sergileniyor. Bulunan gymnasium ve gladyatör mezarlığı 1800 yıl önce yaşanan gladyatör döğüşlerine ışık tutacak. Bunlar arasında çok meşhur gladyatörler bulunmaktadır. Bunlar Stratonikeia ve başka kentlerde dövüşlere çıkmış kişilerdir. Bunlar birinci katagoriden sekizinci katagoriye kadar farklı gruplarda kişiler. Bunların arasında Akhilleus’un öldürdüğü Droseros’un yanı sıra Vitalius, Eumelos, Amaraios, Khrysopteros ve Khrysos gibi ünlü kişiler var. Bunlardan Droseros 17 defa galip gelmiş ve en son Akilleus’a yenilerek arenadan ayrılmış birisidir.
Akilleus’un öldürdüğü Droseros’un mezar stelinde şunlar yazıyor: ‘..Beni Kader Tanrıçası’nın oyunlarıyla Akhilleus öldürdü. Bir zamanlar sahnede ben vardım; şimdi arenada Akhilleus var’ Diğer gladyatörlerin bazıları yakın dövüşte, bazıları boksta çok iyi idiler. Ama bu alanda ölenler de var.”
-GLADYATÖRLER KENTİ-
Söğüt, bunların bir gladyatör için çok büyük başarılar olduğuna işaret ederek, ”Bulunan gladyatör stelleri bize Stratonikeia gladyatörlerinin çok meşhur olduğunu ve antik dönemde iyi bilindiğini gösteriyor. Anadolu’da hiçbir kentte bu kadar çok gladyatör steline rastlanmadı” diye konuştu.
Her yıl yapılan çalışmalarda yeni yeni gladyatör isimlerine ulaştıklarını da anlatan Söğüt, şunları söyledi:
”Gelecek yıllarda da daha pek çok gladyatör ismini bulacağımızı ümit ediyoruz. Gladyatörlerin burada Stratonikeia topraklarında emekli olup yaşadıklarını düşünüyoruz. Stratonikeia mermer kenti olduğu kadar, gerçek anlamda bir gladyatörler kentidir. Gelecekte bu daha anlaşılacak. Yapacağımız kazılarda bu konuda yeni yapıları ortaya çıkaracağız. Bir zaman gelecek insanlar, Stratonikeia’nın her döneme ait farklı kalıntı zenginliğinin dışında, sadece Stratonikeia’nın Gladyatörlerini konuşacak.”
Muğla Kültür ve Turizm Müdürü Dr. Kamil Özer, Muğla Müzesi bünyesindeki Gladyatör Salonu’da sergilenen 7 gladyatörün mezar stelinin tanıtımı için 2011 yılında bir dizi çalışma yapacaklarını anlatarak, ”Öncelikle müze binamızın restorasyon ve bakımını yapmayı planlıyoruz. Bir restorasyon çalışması yapmayı planlıyoruz. Gladyatör Salonu’nun özellikle uluslararası fuarlarda tanıtmayı hedefliyoruz. 7 gladyatörün mezar stelinin Muğla müzesi’nde sergilenmesi, kültür turizmi açısından bir şans” dedi.
-7 GLADYATÖRÜN MEZAR STELİ-
Muğla’nın Yatağan ilçesinde 10 yıl önce bulunan, aralarında ”Truva” filmine konu olan Akhilleus’un da bulunduğu 7 gladyatörün mezar steli Muğla müzesi’nde ”gladyatör” filminin görüntüleri eşliğinde sergileniyor.
10 yıl önce Yatağan’da bulunan kömür havzalarındaki kazı çalışmaları sırasında teadüfen bulunan Roma Dönemi’ne ait 7 gladyatöre ait mezar stelleri, ünlü savaşçıların yaşadıkları dönem canlandırılarak müzede özel olarak hazırlanan 60 metrekarelik salonda sergileniyor.
Müzeyi ziyaret eden vatandaşlar ve turistler, Roma Dönemi’nde ün yapmış Khrysos, Vitalius, Khrysopteros, Amarios, Eumolos, Droseros ve Akhilleus’un mezar stellerini ”Truva” filminin görüntüleri eşliğinde yakından inceleme fırsatı buluyorlar.
Muğla Valiliği, Mermerciler Derneği ve Muğla Müzesinin katkılarıyla hazırlanan ‘Gladyatör Salonu’ nun duvarları o dönemin savaşlarını gösteren dev tablolarla süslenmiş. Özel olarak ışıklandırılan salonda, gladyatörlerin dövüşlerini, yaşamlarını ve yaşadıkları heyecanlı sahneleri, ziyaretçilere o çağın atmosferi içinde sunuluyor.
Ziyaretçiler salonun duvarında yer alan plazma televizyonda ”Truva” filminden sahneleri izliyor ve duvarlarda yer alan resim ve tarihi bilgiler sayesinde bir süreliğine de olsa o dönemin atmosferini yaşama şansını yakalıyorlar.
26.Kasım.2010, Star
