MÖ 1332 ile 1322 yılları arasında Mısır tahtında oturduğu sanılan firavun Tutenkamon'un 1922 yılında İngiliz arkeolog Howard Carter tarafından bulunan mezarı, şimdiye kadar bulunmuş en önemli eskiçağ mezarı olarak kabul ediliyor. Krallar vadisinde yer alan mezarda Tutankamon'un mumyasının yanı sıra bugün müzelerde sergilenen iç içe geçmiş ikisi altın kaplama ve birisi som altından yapılma sanduka, değerli takılar, giyim eşyaları, masa ve iskemle gibi eşyalar bulunmuştu. Mezardan çıkarılanlar arasında onun çocuksu ifadesini taşıyan altın maskın yeri apayrıdır. Bu maskı müzede görenlerin aklına firavunun niçin çocuk yaşta öldüğü sorusu takılır.
1968 yılında Tutankamon'un mumyası mezarından röntgeni çekilmek üzere çıkarıldı. Bu röntgende saptanan göğüs kaburgalarındaki eksiklikler ve kafatasının iç tarafına saplanmış kemik parçalarından hareketle çocuk yaşta tahta geçen ve yirmisine varamadan öldüğü tahmin edilen kralın bir cinayete kurban gitmiş olabileceği kuramı geliştirildi. Aynı röntgen filmindeki görüntülerden hareketle kralın ölümünün bacak kemiklerindeki kırıktan kaynaklanan enfeksiyon sonucu olduğunu öne sürenler de vardı.
Tutankamon'un mumyası bu yılın başlarında yeniden mezardan çıkarıldı ve tomografi çekimlerinden hareketle analize tabi tutuldu. Sonuçları yorumlayan Mısırbilimciler ortada cinayet kuşkusunu gerektirecek bir kanıt olmadığı gibi genç firavunun sağlık sorununa işaret eden herhangi bir şey de bulunmadığını, eksik kaburga kemiklerinin, kafatasındaki kemik parçalarının ve bacak kemiklerindeki kırıkların ya mumyalama işlemi sırasında ya da mumyanın mezardan çıkarılışı sırasındaki işlemlerden kaynaklanmış olabileceğini ileri sürüyorlar. ( www.nationalgeographic.com.tr))
Bu yeni sonuçlar, incelemeyi yapan Mısırbilimcilerin söylediklerinin tersine genç firavunun bir cinayete kurban gitmiş olabileceği olasılığını ortadan kaldırmıyor. Her şeyden önce Tutankamon'un bu kadar genç yaşta ölmesinin nedenini açıklayan kesin bir bulgu yok ortada. Sonra Tutankamon'un dul karısı Ankesenamon'un Mısır'ın baş düşmanı sayılan Hitit kralı Şuppiluliuma'ya mektup yazarak bir oğlunu ona koca ve Mısır'a kral olarak göndermesini istemesi kolay açıklanabilir bir durum değil. Ankesenamon bu mektubunda "Tebaamdan birisiyle evlenmek istemiyorum, korkuyorum" diyor. Demek ki hanedandan olmayan birisi onunla evlenip tahta geçmek için baskı yapıyor. Bu mektup, Tutankamon'un bir taht kavgası sonucu öldürüldüğünün kanıtlarından biri olarak kullanılıyor yıllardır. Ankesenamon'un başvezir Ay ile evlendiğinin kanıtı Newberry tarafından bulunmuş olan ve ikisinin adını taşıyan bir yüzük. Demek ki Ay, Ankesenamon ile evlenip tahta çıkmış. Bundan sonra Ankesenamon hakkında hiçbir iz yok. Ankesenamon'un yeni firavun Ay zamanında hiçbir iz bırakmadan kaybolması, mezarının bulunamaması ve Ay'ın firavun olarak resmedildiği görüntülerde yer almaması, dönemin olaylarının yalnızca Tutankamon'un taht cinayetine kurban gitmesiyle bitmediğini gösteriyor.
Mumyası üç kez çıkarılıp incelenmiş olmasına karşın, Tutankamon'un ölümünün ardındaki gizem hala çözülebilmiş değil. Mısırbilimciler, bütün öteki iddiaları komplo kuramı olarak görüyor olsalar da eldeki kanıtlar çerçevesinde Tutankamon'un bir cinayete kurban gitmiş olması olasılığı, ölümünün normal yoldan olması kadar ciddiyetini koruyan bir iddia olmaya devam ediyor. Tutankamon'un gizemli ölüm öyküsünün gerçek nedenini anlamak için belki de ileri bir tarihte mumyasının dördüncü kez mezardan çıkarılması gerekecek. Mezarı bu kadar çok kurcalandığına göre firavunun laneti, firavunun birilerine lanet etmesinden çok, başkalarının firavuna ettiği lanet gibi görünüyor.
1968 yılında Tutankamon'un mumyası mezarından röntgeni çekilmek üzere çıkarıldı. Bu röntgende saptanan göğüs kaburgalarındaki eksiklikler ve kafatasının iç tarafına saplanmış kemik parçalarından hareketle çocuk yaşta tahta geçen ve yirmisine varamadan öldüğü tahmin edilen kralın bir cinayete kurban gitmiş olabileceği kuramı geliştirildi. Aynı röntgen filmindeki görüntülerden hareketle kralın ölümünün bacak kemiklerindeki kırıktan kaynaklanan enfeksiyon sonucu olduğunu öne sürenler de vardı.
Tutankamon'un mumyası bu yılın başlarında yeniden mezardan çıkarıldı ve tomografi çekimlerinden hareketle analize tabi tutuldu. Sonuçları yorumlayan Mısırbilimciler ortada cinayet kuşkusunu gerektirecek bir kanıt olmadığı gibi genç firavunun sağlık sorununa işaret eden herhangi bir şey de bulunmadığını, eksik kaburga kemiklerinin, kafatasındaki kemik parçalarının ve bacak kemiklerindeki kırıkların ya mumyalama işlemi sırasında ya da mumyanın mezardan çıkarılışı sırasındaki işlemlerden kaynaklanmış olabileceğini ileri sürüyorlar. ( www.nationalgeographic.com.tr))
Bu yeni sonuçlar, incelemeyi yapan Mısırbilimcilerin söylediklerinin tersine genç firavunun bir cinayete kurban gitmiş olabileceği olasılığını ortadan kaldırmıyor. Her şeyden önce Tutankamon'un bu kadar genç yaşta ölmesinin nedenini açıklayan kesin bir bulgu yok ortada. Sonra Tutankamon'un dul karısı Ankesenamon'un Mısır'ın baş düşmanı sayılan Hitit kralı Şuppiluliuma'ya mektup yazarak bir oğlunu ona koca ve Mısır'a kral olarak göndermesini istemesi kolay açıklanabilir bir durum değil. Ankesenamon bu mektubunda "Tebaamdan birisiyle evlenmek istemiyorum, korkuyorum" diyor. Demek ki hanedandan olmayan birisi onunla evlenip tahta geçmek için baskı yapıyor. Bu mektup, Tutankamon'un bir taht kavgası sonucu öldürüldüğünün kanıtlarından biri olarak kullanılıyor yıllardır. Ankesenamon'un başvezir Ay ile evlendiğinin kanıtı Newberry tarafından bulunmuş olan ve ikisinin adını taşıyan bir yüzük. Demek ki Ay, Ankesenamon ile evlenip tahta çıkmış. Bundan sonra Ankesenamon hakkında hiçbir iz yok. Ankesenamon'un yeni firavun Ay zamanında hiçbir iz bırakmadan kaybolması, mezarının bulunamaması ve Ay'ın firavun olarak resmedildiği görüntülerde yer almaması, dönemin olaylarının yalnızca Tutankamon'un taht cinayetine kurban gitmesiyle bitmediğini gösteriyor.
Mumyası üç kez çıkarılıp incelenmiş olmasına karşın, Tutankamon'un ölümünün ardındaki gizem hala çözülebilmiş değil. Mısırbilimciler, bütün öteki iddiaları komplo kuramı olarak görüyor olsalar da eldeki kanıtlar çerçevesinde Tutankamon'un bir cinayete kurban gitmiş olması olasılığı, ölümünün normal yoldan olması kadar ciddiyetini koruyan bir iddia olmaya devam ediyor. Tutankamon'un gizemli ölüm öyküsünün gerçek nedenini anlamak için belki de ileri bir tarihte mumyasının dördüncü kez mezardan çıkarılması gerekecek. Mezarı bu kadar çok kurcalandığına göre firavunun laneti, firavunun birilerine lanet etmesinden çok, başkalarının firavuna ettiği lanet gibi görünüyor.
12/06/2005, Radikal