Petra, güney Ürdün’deki Jabal Al-Madbah dağının çevresinde bulunan bir arkeolojik alan ve Nabataeans antik kentidir.
MÖ 7. yüzyıldan itibaren, Umm el-Biyara dağının tepesinde bir Edomite kalesi veya yerleşimi kuruldu.
Başlangıçta Raqmu olarak adlandırılan Petra, sürülerine otlak ve su arayışı içinde çölde hareket ettiren Arap Çölü’nden göçebe bir Bedevi kabilesi olan Nabatalılar (aynı zamanda Nabateanlar ya da Nebatiler olarak da bilinir) tarafından kuruldu. Nabatalar, MÖ 4. ve 2. yüzyıllar arasında ayrı bir medeniyet ve siyasi varlık olarak ortaya çıktı ve Petra, MÖ 2. yüzyılda kuruldu.
Nabateanlar, Petra’yı baharat ticareti kapsamında, Çin, Mısır, Yunanistan ve Hindistan’a kadar uzanan bir ticaret ağına bağlı bölgesel bir ticaret merkezi olarak kurdu. Şehir, Nabatean krallığının önerilen merkezi veya başkenti haline geldi ve MS 1. yüzyılda 10.000 ila 30.000 nüfuslu kalabalık bir kent oldu.
Nabateanlar, su depolama ve kaya oyma için gelişmiş yöntemler geliştirebilen uzman inşaatçılardı. Bu durum, El-Khazneh, Ad-Deir ve 8500 kişilik bir kaya tiyatrosu gibi anıtlarda Helenistik ve Mezopotamya mimari tarzlarının bir karışımı ile açıkça görülebilir. Petra antik kentinde tiyatro, tapınak, ev gibi yapılar kireç taşına oyularak yapılmıştır.
Kum taşından oluşan kaya bloklarına oyulmuş tapınaklar, amfi tiyatro, mezarlar ve rölyeflerden oluşan yapı, yaklaşık 100 kilometre kare alana yayılmaktadır.
Roma Cumhuriyeti’nin genişlemesiyle Petra, MÖ 1. yüzyılda Roma’ya bağlandı. Romalılar nihayetinde MS: 106’da Nabataea’yı Roma İmparatorluğu’na katacak, bölgeyi Arabistan Petraea vilayeti olarak yeniden adlandıracak ve Petra’yı eyalet başkenti olarak kuracaklardı.
Şehir, Roma yönetimi altında gelişmeye devam edecek, ancak deniz temelli ticaret yollarındaki revizyonlar sonunda bir ticaret merkezi statüsünde bir kayba yol açacak ve Petra’nın süksesi düşmeye başlayacaktı.
Bizanslılar, Bizans eyaleti III. Palaestina’nın başkenti olarak Petra’da yaşamaya devam edeceklerdi. Ancak ticaretteki zorluklar ve bir dizi deprem, MS: 700 civarında Bizans İmparatorluğu’nun egemenliğine yakın olan şehirlerin en düşük seviyeye inmesine neden olacaktı. Bu Petra için de kaçınılmaz bir durumdu.
Petra’nın yapım amacı tarihçiler tarafından bulunamamıştı. Ancak yapılan son araştırmalarda Petra’daki El-Khazneh’nin (El-Hazne) altında gizli gömülü bir bölüm olduğu ve bu bölümün kral mezarları olduğu araştırmalar sonucunda kesinleşmiştir.
Kent, 1812 yılında İsviçreli gezgin Johann Burckhardt tarafından yeniden keşfedilmiştir. 6 Aralık 1985 tarihinde UNESCO tarafından Dünya Kültürel Mirası listesine dahil edilen antik kent, 7 Temmuz 2007 tarihinde ise Dünyanın Yeni Yedi Harikası’ndan biri olarak seçilmiştir. Peru’da yer alan Machu Picchu ile kardeş şehirdir.
Kaynaklar
Biblical Archaeology Society, Heritagedaily
