Smithsonian’a bağlı araştırmacılar, Kuzey Amerika’nın en eski insanları tarafından hazırlanan taş aletleri analiz etmek için yeni yöntemler kullanarak, bu araçların üretiminde yaklaşık 12.500 yıl önce başlayan, yüzlerce yıllık tutarlı taş aleti üretiminin uyumu, gelişimi ve çeşitliliğini araştırdı.
Bulgular, insanların Kuzey Amerika’nın yeni bölgelerine yayılmakta olduğu ve bir kültürel çeşitlilik dönemi başlangıcıyla farklı ortamlara adapte oldukları düşünülen bir zaman boyunca sosyal etkileşimde değişikliklere yönelik ipuçları sağlıyor.
National Museum of Natural History antropoloğu Sabrina Sholts’un ve Stockholm Üniversitesi’nden Sebastian Wärmländer’in önderliğindeki araştırma ekibi, Kuzey Amerika’da bulunan aletlerin yüzeylerdeki açılar ve kontürleri incelemek için dijital 3 boyutlu modeller kullandı. Bunu yaparken, noktaları üretmek için kullanılan tekniklerin daha değişken hale geldiği bir dönüm noktası keşfettiler. Bu çeşitlilik, seleflerine göre daha az fırsatta bulunabilen bağımsız araç üreticilerinin, başkalarından öğrenmeleri için araçları kendi başlarına nasıl hazırlamaya başladığına işaret ediyor.
Bilim adamları, Smithsonian ve diğer müze koleksiyonlarındaki Clovis mermi noktalarının üç boyutlu modellerini analiz ederek, bu araçların hazırlanmasında yapılan desenlerin ve işaretlerin bölgesel olarak 12.500 yıl önce değişmeye başladığını inceliyorlardı. Bu bölgesel farklılıklar, erken avcı-toplayıcı Amerikalı gruplarının şu anda sosyal etkileşim biçimini değiştirmiş olabileceğini düşündüren kültürel çeşitlilik ve uyarlamayı işaret ediyor. Bu şekil, mermi noktalarının her iki yanında üretimlerinden geriye kalan şekilleri incelemek için kullanılan bir analizi göstermektedir.(Resim: Sebastian Wärmländer, Stockholm Üniversitesi.)
Analiz, antik sanat eserleri arasında kayda değer bir tutarlılık ortaya koyarken, çağdaş bir kumarbaz tarafından yapılan neredeyse mükemmel kopyalarla, antik teknikler kullanarak taş aletlerle uğraşan bir zanaatkarla karşılaştırıldı. Ekip, Clovis halkının kullandığı üretim tekniğinin o kadar düzgün olduğu sonucuna vardı ki, bir knapper’tan diğerine doğrudan aktarılmış olmalıydı.
Arkeolojik kayıtlara göre, Clovis teknolojisi yüzlerce yıldır kullanılıyordu. Daha sonra çeşitli stiller ortaya çıktı, ancak Clovis puanları gibi hiç kıtaya yayılmadılar. Bu yeni stilleri üreten gruplar hakkında daha fazla bilgi edinmek için yeni çalışmanın yazarları antropolog Dennis Stanford’ın küratörlüğünde olan Smithsonian koleksiyonu da dahil olmak üzere birkaç müzelere ait koleksiyonlardan 100 mermi noktasının yüzey özelliklerini analiz ettiler.
Yeni çalışma Clovis puanlarını ve dört doğudaki Birleşik Devletler’deki bölgelerden çıkarılan yivli noktaların daha sonraki örneklerini içermektedir. Ekip puanların yüzey konturlarını önceki çalışmalarda olduğu gibi analiz ettiler ve nesnelerin üç boyutlu asimetrilerini değerlendirmek için dijital modelleri analiz etmek için yeni bir yöntem sundular.
Takım, Wärmländer ve Freiburg Üniversitesi’nden ortak yazar Stefan Schlager tarafından geliştirilen yeni bir teknik kullanarak puanların üç boyutlu şekillerinin önemli ölçüde değişmediğini tespit etti. Bununla birlikte, noktaların daha sonraki stilleri arasında yüzey konturlarında artmış değişkenlik bulmuşlardı, bu da bu araçların tutarlı bir teknik kullanılarak üretilmediğini gösteriyordu.
Araştırmacılar, daha sonraki noktalar arasındaki değişkenliğin artması, sosyal öğrenimde bir azalmaya ve muhtemelen 12.500 yıl öncesinden başlayarak Kuzey Amerika popülasyonları arasındaki genel etkileşimlerde azalmaya işaret ettiğini söylüyor. Bu, antropologların bu zaman zarfında insanların nasıl yaşadığına ilişkin mevcut düşüncesi ile tutarlıdır. Sholts, “Gruplar birbirinden uzaklaşıp yeni ortamlara doğru ilerlemekten dolayı, bu dönemde deneylerin arttığına dair kanıtlar var gibi görünüyor” dedi.
Gingerich, “Kuzey Amerika’da uzunca bir süredir, arkeolojik kayıt, taş aletinde kullanılan teknolojinin ve diğer kültürel yönlerin tutarlılığını göstermektedir.” “Taş araç teknolojisinde bir değişikliğin belgelendirilmesinde büyük olasılıkla Kuzey Amerika’daki ilk avcı-toplayıcılardan birçoğu için daha büyük bölgesel uyarıların başlangıcını belgeliyoruz.”
Kaynak: Smithsonian
